Ratunek dla Unii: wzmocnienie parlamentów narodowych

Streszczenie analizy Ludwika Dorna dla „Nowej Konfederacji”

• Co najmniej od 2008 r. spada poparcie dla dalszej integracji europejskiej.
• 60 proc. Europejczyków opowiada się za przeniesieniem niektórych kompetencji unijnych z powrotem na poziom narodowy.
• Zwolennicy głębszej integracji UE są w mniejszości (17 proc.).
• Spada też frekwencja w wyborach do PE (w 1979 r. wyniosła 62 proc., a w 2014 r. – już tylko 43 proc.).
• Umacniają się i rozwijają partie antyeuropejskie. Następuje powszechny zwrot ku państwom narodowym.
• Ludwik Dorn w swojej analizie dla „Nowej Konfederacji” wskazuje, że wzmocnienie i nowe określenie roli parlamentów narodowych w Unii może być racjonalną odpowiedzią na ten kryzys.

Nawet w państwach założycielskich Wspólnot Europejskich frekwencja wyborcza w wyborach do PE spada (Francja – z 60,7 proc. do 42,4 proc.; Niemcy z 65,7 proc. do 48,1 proc.).

• Wpływ parlamentów narodowych na polityki Unii jest znikomy, mimo że kolejne traktaty przypisują im coraz większą rolę.
• Parlamenty narodowe mogą zgłosić sprzeciw w postaci tzw. „żółtej kartki”, gdy uważają, że naruszana jest zasada pomocniczości.
• Jednak procedura „żółtej kartki” nie działa.
  • Przykładowo: parlamentom państw członkowskich Europy Środkowo-Wschodniej (w tym Polski) nie udało się zmienić kształtu dyrektywy o pracownikach delegowanych, a nawet jej ostateczny kształt jest bardziej restrykcyjny, niż proponowała Komisja.
• Parlamenty narodowe znajdują się wobec Komisji na z góry przegranej pozycji, co owocuje ich frustracją.
• Kwestie wzmocnienia roli parlamentów narodowych są podnoszone regularnie przez Polskę i inne kraje Grupy Wyszehradzkiej, ale Polska nie ma na to konkretnego pomysłu.

Ani polski rząd, ani Sejm i Senat nie przedkładają nawet wstępnych koncepcji zawierających intuicje, na czym to wzmocnienie miałoby polegać. W ten sposób najgorętszy wśród państw członkowskich rzecznik wzmocnienia parlamentów narodowych w UE redukuje ten postulat do wymiaru politycznej kontestacji.

• Trzeba stworzyć nowe, szersze ramy polityczne w celu zwiększenia roli parlamentów narodowych w UE.
• Aby wzmocnić parlamenty narodowe, konieczne jest mocne porozumienie międzyinstytucjonalne, które umożliwi im zgłaszanie zastrzeżeń nie tylko co do zasady pomocniczości, ale też proporcjonalności i solidarności.
• Takie porozumienie powinno być wynegocjowane między Parlamentem Europejskim a parlamentami narodowymi.

Przeczytaj całą analizę