Uznanie wyroku TSUE to droga do pogłębienia chaosu

W swoim tekście „Spór między TK i TSUE. Kolejna bitwa w bezsensownej wojnie PiS” Tomasz Pułról często słusznie wytyka zaniedbania i błędy obozu rządzącego. Bagatelizuje jednak konsekwencje wyroków TSUE i nie przedstawia alternatywnego sposobu rozwiązania problemu. Rozwiązaniem nie może być bowiem proste uznanie ostatniego wyroku TSUE –  to bowiem doprowadzić mogłoby wyłącznie do pogłębienia chaosu, w którym i tak funkcjonuje już obecnie polski wymiar sprawiedliwości.

Zwykli obywatele nie powinni być ofiarami prawnego sporu polskiego rządu z Unią Europejską

Tomasz Pułrół zauważa, że orzeczenia TSUE otwierają furtkę do podważania wszelkich wyroków, wydawanych przez sędziów powołanych przez obecną KRS. A to w konsekwencji oznacza, że tysiące wyroków w sprawach gospodarczych, spadkowych, rodzinnych etc. może zostać uchylonych. Negatywne skutki tej sytuacji dotkną szeroką rzeszę obywateli, którzy w ostatnim czasie mieli kontakt z wymiarem sprawiedliwości. Chyba wszyscy zgodzą się, że zwykli obywatele nie powinni być ofiarami prawnego sporu polskiego rządu z Unią Europejską. Nie ma też do tego specjalnych podstaw, gdyż zdecydowana większość wyroków, które mogą być podważone, nie budzi wątpliwości merytorycznych. Po 2015 w sposób zasadniczy nie zmieniły się zasady uprawniające do bycia sędzią. W dalszym ciągu sędziowie muszą mieć stosowne wyksztalcenie i kompetencje, które uprawniają ich do orzekania. Brak również informacji o systemowych przypadkach próby wpływania na orzeczenia w sądach powszechnych przez władzę wykonawczą. W praktyce bowiem zdecydowana większość spraw ma charakter niepolityczny, a nawet w sprawach o politycznym wymiarze często nowi sędziowie orzekali nie po myśli ekipy rządzącej. Choćby powołana po reformach PiS Izba Kontroli i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego odrzuciła wszystkie protesty PiS, dotyczące wyników wyborów do Senatu, na podstawie których PiS stracił większość w wyżej izbie parlamentu. Dlatego w interesie Polski jest niedopuszczenie do sytuacji, w której te wyroki mogłyby być masowo podważane.

>>>KUP KSIĄŻKĘ “UPADŁA PRAWORZĄDNOŚĆ. JAK JĄ PODNIEŚĆ” STEFANA SĘKOWSKIEGO I TOMASZA PUŁRÓLA<<<

Oczywiście działania takie jak te podejmowane w sprawie sędziego Żurka były niebezpieczną zabawą z zapałkami, która w ostateczności doprowadziła do pożaru. Teraz należy się jednak przede wszystkim zastanowić, jak ten pożar ugasić. Dialog władzy wykonawczej/ustawodawczej z sądowniczą zawsze jest trudny. Gdyby przedmiotem problemu była decyzja Komisji Europejskiej czy Parlamentu Europejskiego, można byłoby przystąpić do pewnych politycznych negocjacji. Tak na drodze politycznej rozwiązana może zostać sprawa Turowa, gdzie wystarczy cofnięcie wniosku przez Czechów (co ­– jak widzimy – w praktyce też nie jest takie łatwe). Wyroki na ogół się jednak wykonuje, a nie negocjuje. Dlatego władza w Polsce musi posiłkować się działaniami prawnymi. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego, z jego obecną wątpliwą renomą, nie jest idealną odpowiedzią na obecny pat, ale czy dało się wymyślić lepszą? Do tej pory nikt takiej nie zaproponował.

Społeczeństwo, wyrażając swoją wolę w referendum akcesyjnym w 2003 roku, zdawało sobie sprawę, że Unia ingerować będzie w kwestie związane z handlem, rolnictwem czy transportem. O sądownictwie czy choćby o polityce rodzinnej nie było jednak mowy

Tomasz Pułrół stawia tezę, że Unia Europejska „powinna pilnować tego, by państwa członkowskie przestrzegały zasad państwa prawa, do czego zobowiązały się w traktatach”. Problem w tym, że nie ma do tego twardych kompetencji, przekazanych przez te państwa. Artykuł 2 Traktatu o Unii Europejskiej bardzo ogólnie mówi „państwie prawnym” jako wartości unijnej. Wyinterpretować można z tego zapisu w zasadzie wszystko, co w ostateczności doprowadza do sytuacji, w której organy unijne rozstrzygają kwestie zarezerwowane dotąd dla państw członkowskich. Dlatego należy stwierdzić, że istnieje uzasadnienie i konieczność przeciwdziałania temu zjawisku. Nie ma bowiem nic złego w przekazaniu części kompetencji organom zewnętrznym – jednak znany musi być tryb i zakres ich przekazania. I musi istnieć powszechna świadomość opinii publicznej, że takie kompetencje należą już do unijnych. Społeczeństwo, wyrażając swoją wolę w referendum akcesyjnym w 2003 roku, zdawało sobie sprawę, że Unia ingerować będzie w kwestie związane z handlem, rolnictwem czy transportem. O sądownictwie czy choćby o polityce rodzinnej nie było jednak mowy – a nawet wielokrotnie zapewniano, że na pewno się to nie zmieni. Praktyka okazała się zupełnie inna.

Z Tomaszem Pułrólem zgodzić się jednak trzeba co do jednego. Trzeba stale działać na forum unijnym, budując szeroką koalicję państw narodowych, przeciwstawiając się rozpychającej się machinie brukselskiej. W chwili obecnej Polska w konflikcie z Unią stoi przy ścianie, z wiszącymi nad nią groźbami dotkliwych kar finansowych, w sprawach reformy, do której nawet nikt w obozie rządzącym nie chce się przyznawać. Nie jest to dobra pozycja do tego, by przekonać partnerów w Europie do swoich racji i docelowo wrócić do sytuacji, w których organy unijne trzymają się przepisów traktatowych, i nie rozciągają ich pod bieżące potrzeby polityczne.