Srebrna gospodarka. W poszukiwaniu odpowiedzi na starzenie się społeczeństwa

Streszczenie raportu dr. Rafała Bakalarczyka

Srebrna gospodarka.
W poszukiwaniu odpowiedzi na starzenie się społeczeństwa

Streszczenie raportu dr. Rafała Bakalarczyka
dla „Nowej Konfederacji”

Starzenie się populacji rodzi niewątpliwie nowe wyzwania dla życia społeczno-gospodarczego. Zmienia się struktura potrzeb i oczekiwań, a także możliwości i sposobów ich zaspokajania. Jak sobie z tym radzić – opisuje w raporcie Instytutu Polityki Senioralnej i Nowej Konfederacji dr Rafał Bakalarczyk

Od czasów II wojny światowej do połowy XXI wieku wzrost liczby osób w wieku 65+ może okazać się trzykrotny, a osób w wieku 80+ – aż ośmiokrotny. W Polsce w połowie XXI wieku seniorami i seniorkami (65+) będzie jedna trzecia społeczeństwa (32,7%).

Stoimy przed zadaniem przebudowy modelu społeczno-gospodarczego z myślą o adaptacji względem starzenia się społeczeństwa, jego przejawów i następstw.

Ogromna część osób starszych w ogóle pozostaje poza sferą usług związanych z kulturą, rekreacją i czasem wolnym spędzanym poza domem

Ten nurt myślenia i działania wpisuje się w koncepcję tzw. srebrnej gospodarki (ang. silver economy).

Nadal współczynnik zatrudnienia osób w wieku 55-64 w u schyłku drugiej dekady XXI wieku był na poziomie niespełna 50% (co oznacza o 10 punktów procentowych mniej niż unijna średnia w tymże zakresie

Srebrna gospodarka (silver economy) to system ekonomiczny ukierunkowany na wykorzystanie potencjału osób starszych i uwzględniający ich potrzeby.

Wybrane rekomendacje:

  • Działania na rzecz zmniejszenia bariery popytowej po stronie gospodarstw emeryckich (np. poprzez ulgi na niektóre usługi, co jest praktykowane w niektórych samorządach za pośrednictwem tzw. „miejskich kart seniora”).
  • Wzmocnienie kompetencji osób starszych mogące im pomóc w znalezieniu lub utrzymaniu pracy (np. poprzez szkolenia w zakresie kompetencji cyfrowych czy językowych).
  • Rozważanie wprowadzenia budżetu osobistego/czeku opiekuńczego, który pozwalałby na wykupywanie usług opiekuńczych w warunkach rynkowych (pod warunkiem, że korzystać będą z tego podmioty zarejestrowane, spełniające odpowiednie standardy i poddane publicznemu nadzorowi).
  • Publiczne finansowe wsparcie dla rozwoju mieszkalnictwa wspomaganego dla osób starszych z różnymi ograniczeniami w codziennym funkcjonowaniu, a także projektowanie zwykłych mieszkań (oraz dostosowanie już istniejących) w duchu age-friendly.
  • Działania na rzecz godzenia pracy z obowiązkami rodzinno-opiekuńczymi (zwłaszcza wobec osób w podeszłym wieku), bowiem powinności opiekuńcze mogą być istotną barierą zwłaszcza dla osób z grupy wiekowej 50+.

dr Rafał Bakalarczyk – Dyrektor ds. Badań Społecznych Instytutu Polityki Senioralnej. Badacz, publicysta i działacz społeczny. Współredaktor naczelny pisma Polityka Senioralna i członek zespołu ekspertów Instytutu Polityki Senioralnej. Związany z Fundacją Zaczyn od 2013 roku.