Postępujące starzenie się populacji rodzi niewątpliwie nowe wyzwania dla życia społeczno-gospodarczego. Zmienia się struktura potrzeb i oczekiwań, a także możliwości i sposobów ich zaspokajania. Większy liczebnie i procentowo udział starszych (w tym najstarszych) mieszkańców wymusza daleko idące zmiany w funkcjonowaniu rynku pracy, ale też rynku szeroko pojętej konsumpcji, a także tych sfer życia społecznego i publicznego, które przynajmniej częściowo wyłączone są z oddziaływania mechanizmów rynkowych. Ponadto przesuwający się rozkład pewnych potrzeb w społeczeństwie to presja na reorganizację wielu dziedzin życia społeczno-ekonomicznego jak i polityki publicznej w rozmaitych segmentach (nie tylko emerytalnym, zdrowotnym i opiekuńczym) oraz na różnych szczeblach zarządzania publicznego. Innymi słowy, stoimy przed zadaniem przebudowy modelu społeczno-gospodarczego z myślą o adaptacji względem starzenia się społeczeństwa, jego przejawów i następstw.

Ten nurt myślenia i – miejmy nadzieję – także działania wpisuje się w koncepcję tzw. srebrnej gospodarki (ang. silver economy), która zakotwiczyła się już przez minioną dekadę także w polskim dyskursie naukowo-eksperckim[1]. Jej ślady odnajdujemy w dokumentach publicznych jak i w działaniach podmiotów związanych z sektorem komercyjnym. Z pewnością jednak przełożenie dostępnej wiedzy fachowej na praktykę życia społeczno-gospodarczego wymaga dalszych starań i dyskusji prowadzonej w głównym nurcie życia publicznego. Niniejsze opracowanie będzie miało stanowić cegiełkę w budowie agendy publicznej na rzecz srebrnej gospodarki w Polsce w najbliższych latach i dekadach. Autorowi towarzyszy przy tym poczucie, że zbagatelizowanie skali wyzwania przez decydentów oraz podmioty współkształtujące stosunki społeczno-ekonomiczne może nieść negatywne, niekiedy wręcz katastrofalne, skutki dla wielu sfer życia.

Ziszczenie się tego ryzyka to zagrożenia dla jakości życia, ale także dla niektórych procesów gospodarczych – i szerzej: rozwojowych, co ma znaczenie dla poziomu dobrobytu wszystkich generacji. Niniejsze opracowanie będzie miało na celu względnie syntetyczne omówienie tej problematyki, wyciągnięcie zeń wniosków i zaproponowanie choćby kierunkowych rekomendacji.