System awansu zawodowego nauczyciela jest w Polsce nadmiernie skomplikowany. Składa się z czterech stopni (nauczyciel stażysta, kontraktowy, mianowany, dyplomowany). Za każdy z nich administracyjnie odpowiada inna instytucja (dyrektor szkoły, organ prowadzący, organ nadzoru pedagogicznego). W praktyce nauczyciel w awansie często koncentruje się na gromadzeniu dowodów swojego działania, a nie na samym działaniu. Oczywiście awans przechodzą świetni i bardzo aktywni nauczyciele, ale – niestety – z takim samym wynikiem przechodzą go ci, którzy potrafią tylko zadbać o zebranie dokumentacji, a w praktyce szkolnej są pasywni i nie mają jak pochwalić się sukcesami zawodowymi.

Szkoła, w szczególności ta ponadgimnazjalna, cierpi na brak dopływu kadry. Na deficyt wskazuje np. sonda DGP, wg której w sierpniu 2018 r. w ośmiu województwach (łódzkim, mazowieckim, małopolskim, zachodniopomorskim, lubelskim, opolskim, wielkopolskim i świętokrzyskim) brakowało ponad 7000 nauczycieli. Reforma PiS pogłębia problem, przedłużając awans zawodowy nauczycieli (np. przez wprowadzenie okresu przerwy pomiędzy uzyskaniem stopnia a rozpoczęciem stażu na kolejny stopień)[20].

Wynagrodzenia polskich nauczycieli są skandalicznie niskie. Jak wskazuje raport OECD „Education at a Glance 2018”[21], polscy nauczyciele gimnazjum, w porównaniu do 42 innych badanych krajów, są pod względem wynagrodzeń na przedostatnim miejscu. Gorzej jest tylko w Kostaryce. Polscy dyrektorzy szkół natomiast zarabiają najgorzej wśród badanych – gorzej m.in. od litewskich, tureckich czy słowackich.

System wynagradzania jest także, podobnie jak system awansu, bardzo skomplikowany: na ostateczne wynagrodzenie nauczyciela składa się szereg dodatków. Dochodzi też do sporów kompetencyjnych między państwem a samorządem jeśli chodzi o finansowanie szkół.