Prawdziwa reforma edukacji

Wstęp

Szkoła powinna przekazać uczniom wspólny minimalny kod kulturowo-obywatelski, potrzebny do życia we wspólnocie i narzędzia do rozumienia współczesnego świata. Powinna uzupełnić tam, gdzie to możliwe, braki w kapitale kulturowym i społecznym, ale także dać uczniom całą paletę możliwości zawodowych.

Aby jednak te cele spełniała, konieczne jest rozwiązanie wielu problemów, z jakimi boryka się polska edukacja. Są to między innymi: bardzo niskie wynagrodzenia, złe warunki pracy, braki kadrowe, antyinnowacyjny model edukacji, oparty na standaryzowanych testach, problemy organizacyjne i anachroniczna podstawa programowa, ograniczająca możliwość twórczego działania nauczyciela. W polskiej edukacji nie odróżnia się też sfery kształcenia (oddziaływania na obszar poznawczy) od sfery wychowania (oddziaływania na obszar motywacji). Uczeń nie jest przez to przygotowany do pracy nad cnotami: nad tym, jak być dobrym rodzicem, małżonkiem, pracownikiem, pracodawcą czy obywatelem.

Do skutecznego rozwiązania problemów polskiego szkolnictwa nie wystarczy likwidacja gimnazjów lub szczegółowe, techniczne zmiany. Potrzebna jest prawdziwa, kompleksowa reforma edukacji. W niniejszym raporcie podejmujemy próbę diagnozy i wskazania rekomendacji do działań w ośmiu kluczowych obszarach, którymi są: podstawa programowa, system oceniania, metodyka pracy z uczniami, system egzaminowania, organizacja, zarządzanie i nadzór, kształcenie i doskonalenie nauczycieli, awans i wynagradzanie oraz – szczególnie istotne w dobie pandemii – nauczanie zdalne. Mamy nadzieję, że nasze opracowanie pomoże w tym, by polska szkoła spełniała swój cel i przyczyniała się do rozwoju państwa.