„Gra o tron”, gra o Rzym

Rzym jako miasto i Rzym jako metonimia „starożytności” są wciąż na nowo przywoływane i opowiadane, nie tylko w każdym pokoleniu, lecz przez każdą szkołę myślenia, każdą wrażliwość artystyczną. Jeszcze szerzej: do połowy XX wieku opowiadane były przez każdego twórcę, który traktował siebie serio i zarazem podejmował dialog z poprzednikami (począwszy zaś od romantyzmu – rzucał im wyzwanie). Świadomość istnienia tylu odwołań i nawarstwień musi onieśmielać.   Rzym już od starożytnych czasów jest przedmiotem dyletanckich lub rabunkowych wykopalisk (stąd gruntownie wymieszane „pokłady” od czasów etruskich i starszych, co i raz przekładane, jak bibułką lub pianką, cienkim całunem spalenizny). Z podobnym zjawiskiem mamy do czynienia jeśli chodzi o „pokłady kultury”: każda wypowiedź o Rzymie jest odwołaniem do już istniejącego, wcześniejszego wyobrażenia o Rzymie...