Cyfrowy feudalizm, heretycy i prorocy

Egalitarny świat, jakim miał być Internet i jego szybki koniec, przypomina opisywane przez XIX-wiecznych socjologów przemiany, jakie dokonywały się przez setki czy tysiące lat w społeczeństwach „w realu”. Ale w negatywie, w odwróconej logice. Przejście od solidarności mechanicznej społeczeństw pierwotnych do organicznej współczesnych, o którym pisał Émile Durkheim, było ewolucją od kolektywnej świadomości grup do zróżnicowania i indywidualizacji, które pozwoliły na funkcjonowanie jednostek w bardziej złożonym społeczeństwie. Internet ewoluuje odwrotnie – wytwarza kolektywną istotę w pozornym zróżnicowaniu. Wcześniej August Comte widział postęp jako przejście społeczeństw przez kolejne etapy rozwoju – od fazy teologicznej, przez metafizyczną do pozytywistycznej, od tłumaczenia zjawisk przez pryzmat zmysłów do analizy naukowej. Internet znów czyni to odwrotnie – najpierw był narzędziem dla nauki, dziś zarządza emocjami...